烟霏云敛；其容清明，天高日晶；思维导图

欧阳子方夜读书，闻有声自西南来者，悚然而听之，曰：“异哉！”初淅沥以萧飒，忽奔腾而砰湃，如波涛夜惊，风雨骤至。其触于物也，鏦鏦铮铮，金铁皆鸣；又如赴敌之兵，衔枚疾走，不闻号令，但闻人马之行声。予谓童子：“此何声也？汝出视之。”童子曰：“星月皎洁，明河在天，四无人声，声在树间。”

予曰：“噫嘻悲哉！此秋声也，胡为而来哉？盖夫秋之为状也：其色惨淡，烟霏云敛；其容清明，天高日晶；其气栗冽，砭人肌骨；其意萧条，山川寂寥。故其为声也，凄凄切切，呼号愤发。丰草绿缛而争茂，佳木葱茏而可悦；草拂之而色变，木遭之而叶脱。其所以摧败零落者，乃其一气之余烈。夫秋，刑官也，于时为阴；又兵象也，于行用金，是谓天地之义气，常以肃杀而为心。天之于物，春生秋实，故其在乐也，商声主西方之音，夷则为七月之律。商，伤也，物既老而悲伤；夷，戮也，物过盛而当杀。”

“嗟乎！草木无情，有时飘零。人为动物，惟物之灵；百忧感其心，万事劳其形；有动于中，必摇其精。而况思其力之所不及，忧其智之所不能；宜其渥然丹者为槁木，黟然黑者为星星。奈何以非金石之质，欲与草木而争荣？念谁为之戕贼，亦何恨乎秋声！”

童子莫对，垂头而睡。但闻四壁虫声唧唧，如助予之叹息。

ōu yáng zǐ fāng yè dú shū ，wén yǒu shēng zì xī nán lái zhě ，sǒng rán ér tīng zhī ，yuē ：“yì zāi ！”chū xī lì yǐ xiāo sà ，hū bēn téng ér pēng pài ，rú bō tāo yè jīng ，fēng yǔ zhòu zhì 。qí chù yú wù yě ，cōng cōng zhēng zhēng ，jīn tiě jiē míng ；yòu rú fù dí zhī bīng ，xián méi jí zǒu ，bú wén hào lìng ，dàn wén rén mǎ zhī háng shēng 。yǔ wèi tóng zǐ ：“cǐ hé shēng yě ？rǔ chū shì zhī 。”tóng zǐ yuē ：“xīng yuè jiǎo jié ，míng hé zài tiān ，sì wú rén shēng ，shēng zài shù jiān 。”

yǔ yuē ：“yī xī bēi zāi ！cǐ qiū shēng yě ，hú wéi ér lái zāi ？gài fū qiū zhī wéi zhuàng yě ：qí sè cǎn dàn ，yān fēi yún liǎn ；qí róng qīng míng ，tiān gāo rì jīng ；qí qì lì liè ，biān rén jī gǔ ；qí yì xiāo tiáo ，shān chuān jì liáo 。gù qí wéi shēng yě ，qī qī qiē qiē ，hū hào fèn fā 。fēng cǎo lǜ rù ér zhēng mào ，jiā mù cōng lóng ér kě yuè ；cǎo fú zhī ér sè biàn ，mù zāo zhī ér yè tuō 。qí suǒ yǐ cuī bài líng luò zhě ，nǎi qí yī qì zhī yú liè 。fū qiū ，xíng guān yě ，yú shí wéi yīn ；yòu bīng xiàng yě ，yú háng yòng jīn ，shì wèi tiān dì zhī yì qì ，cháng yǐ sù shā ér wéi xīn 。tiān zhī yú wù ，chūn shēng qiū shí ，gù qí zài lè yě ，shāng shēng zhǔ xī fāng zhī yīn ，yí zé wéi qī yuè zhī lǜ 。shāng ，shāng yě ，wù jì lǎo ér bēi shāng ；yí ，lù yě ，wù guò shèng ér dāng shā 。”

tóng zǐ mò duì ，chuí tóu ér shuì 。dàn wén sì bì chóng shēng jī jī ，rú zhù yǔ zhī tàn xī 。